4. TEKANAN EMOSI DALAM KALANGAN GURU

4.1 STRES

4.1.1 Konsep Tekanan Stres

Menurut Kamus Dewan (2007) mentafsirkan stres sebgai keadaan resah,cemas, tegang dan sebagainya akibat tekanan mental atau fizikal. Dengan kata lain, stress merupakan tindak balas fizikal yang biasa terhadap satu perkara atau peristiwa yang boleh menyebabkan ketidakseimbangan berlaku.

4.1.2 Jenis-Jenis Stres

Mengikut Cockburn (1996), terdapat 5 jenis stres yang dialami oleh guru. Stres-stres tersebut ialah :

Jenis-jenis stres

 4.1.3 Punca -punca dan Tanda-tanda stres Dalam Kalangan Guru

Punca-punca stres

Tanda-tanda Simptom Stres

• Masalah ingatan
• Kurang beri tumpuan
• Membuat penilaian tidak tempat
• Sakit sendi, cirit-birit atau sembelit.
• Sakit kepala, pening
• Makan lebih atau kurang
• Tidur lebih atau kurang
• Suka menyendiri dan sebagainya.

Langkah-langkah menangani Stres

 4.2 BURNOUT GURU

4.2.1 Konsep Burnout

Istilah teacher burnout digunakan pertama kali oleh ahli psikologi Freudenberger (Wood,2000). Burnout merujuk kepada kehilangan minat oleh pekerja terhadap orang-orang yang bekerja dengannya (Maslach,1976; Seidman &Zager, 1837, dalam Aeria,1995)

4.2.2 Tanda-Tanda Burnout

• Setiap hari perasaan bagaikan kelesuan menusuk jiwa, sentiasa berdepan dengan rintangan yang sukar ditangani.
• Tanggungjawab tugas profesional dianggap usaha yang sia-sia dan tidak bermanfaat.
• Prestasi dan hubungan interpersonal merosot di tempat kerja dan rumah.

4.2.3 Perbezaan Antara Stres dan Burnout

 4.2.4 Punca-punca Burnout Stres 

Burnout boleh disebabkan beberapa faktor. Antaranya ialah :

 a) Gaya hidup
 b) Personaliti guru
 c) Tekanan kerja
 d) Kurang pengiktirafan atas tugas yang baik

4.2.5 Tanda-tanda dan Simptom Burnout

Burnout : Satu proses yang berlaku secara ansur-ansur dalam suatu tempoh yang panjang.

4.2.6 Langkah-Langkah Menangani Burnout

1. Latihan atau sesi pengenduran untuk peserta meregangkan badan.
2. Membuat meditasi
3. Membaca sesuatu yang memberikan isnpirasi atau menulis jurnal
4. Bengkel pengurusan masa
5. Program pementoran untuk guru novis
6. Bengkel pengurusan stres serta aktiviti peningkatan profesional.
7. Latihan pemakanan.
8. Menambah baik keadaan bekerja.

Secara kesimpulannya, guru perlu meningkatan kecerdasan emosi untuk mengelakkan diri daripada terjebak dengan gejala burnout.

1. ISU DAN CABARAN PENDIDIKAN SEMASA

1.1       ISU DAN CABARAN SEMASA

1.1.1 Konsep Isu dan Cabaran Pendidikan

Menurut Kamus Dewan (2007) :

• Isu merujuk kepada perkara pokok atau persoalan yang dibincangkan. 
• Cabaran pula merujuk kepada sesuatu unsur atau faktor yang menguji kemampuan dan ketabahan sesuatu organisasi.

Misi Kementerian Pendidikan Malaysia (KPM)  ialah :

•  Untuk membangunkan potensi individu melalui pendidikan, bekualiti dan untuk itu. 

Pelan Pembangunan Pendidikan (PPP) 2013-2025 telah diperkenalkan pada 11 September 2012.

Sejak tahun 1997, dua cabaran pendidikan alaf baru kerap yang diutarakan :

• ledakan ilmu yang berbentuk global
• masalah sosial yang perlu ditangani dan diatasi untuk membentuk masyarakat madani.

1.2 INTEGRASI NASIONAL

Merupakan proses penyatuan antara kumpulan manusia yang berbeza latar belakang, status sosial dan budaya untuk membentu entiti yang mempunyai norma, sistem nilai dan mengamalkannya bersama, Integrasi nasional merujuk kepada satu proses dinamik untuk merapatkan masyarakat berbilang kaum di Malaysia.

1.2.1 SEKOLAH WAWASAN

Konsep Sekolah Wawasan diluluskan pada 1997 menggabungkan 3 buah sekolah berlainan aliran dalam satu kompleks yang mana pelajarnya berkongsi kemudahan. Penubuhanannya untuk mengeratkan perpanduan dalam kalangan pelajar. Penyatuan murid-murid dengan menggunakan satu bahasa yang sama iaitu bahasa kebangsaan dan dalam kelas masa yang sama murid dapat memahami budaya, bahasa dan pemikiran kaum lain.

1.2.2 PERANAN GURU DALAM MENANGANI ISU INTEGRASI NASIONAL

Guru  dianggap sebagai pembina negara bangsa kerana gurulah yang dapat membangunkan modal insan dan memastikan pembentukan jati diri murid yang kukuh, berdaya saing, berkeyakinan tinggi dan berpegang teguh dengan agama dan nilai sejagat seterusnya menjadi warganegara yang glokal. Berdasarkan panduan KPM, peranan guru sebagai pembina negara bangsa dilaksanakan menerusi :

1. Memperkasakan bahasa kebangsaan
2. Memantapkan perpanduan negara dan integrasi nasional.
3. Memupuk  kecintaan terhadap seni, warisan, budaya dan bangsa.

1.2.3 KONSEP 1 MALAYSIA

Konsep 1 Malaysia diperkenalkan oleh YAB Dato' Seri Najib Tun Abdul Razak, Perdana Menteri Malaysia membawa aspirasi dan harapan untuk merapatkan hubungan antara kaum bagi memastikan rakyat Malaysia dapat menjalinkan perpanduan yang erat.

Terdapat 8 nilai murni yang terkandung dalam konsep 1 Malaysia

1.3 PENDEMOKRASIAN PENDIDIKAN

Dewey (1996) mengatakan bahawa pendemokrasian pendidikan merujuk kepada penyediaan peluang yang terbuka untuk setiap orang bagi memperoleh kejayaan dalam pendidikan dan menjadikan pendidikan sebagai ejen bagi meningkatkan kejayaan dan kualiti hidup. Ahmad Fauzi (1997), Pendemokrasian pendidikan yang dimaksudkan bukanlah sekadar pendemokrasian sahaja tetapi ialah persamaan hak yang sama rata dari segi peluang mendapat pendidikan yang bermutu (democratizion of access to quality education). Dalam konsep pendemokrasian pendidikan, dasar-dasar penting telah dibentuk.

Dasar-dasar pendemokrasian di Malaysia

Cabaran yang perlu dihadapi 

1.4 TONGGAK PENDIDIKAN UNITED NATIONS EDUCATIONAL, SCIENTIFIC AND CULTURAL ORGANISATION (UNESCO)

Terdapat 4 tonggak pendidikan UNESCO :
   (i)         Belajar untuk menguasai ilmu (leaning to know)
   (ii)        Belajar untuk menguasai kemahiran (learning to do)
   (iii)       Belajar untuk menjadi insan berguna (learning to be)
   (iv)       Belajar untuk harmoni dan bekerjasama (learning to live together)

1.5 GLOBALISASI DALAM PENDIDIKAN

Scholte (2000:16) menyatakan bahawa  globalisasi merujuk kepada proses menyingkirkan balasan / sekatan kerajaan mengenai pergerakan antara negara supaya mewujudkan satu ekonomi dunia yang terbuka. Dalm konteks pendidikan, globalisasi ialah proses mengenepikan sekatan untuk menwujudkan dunia terbuka tanpa sempadan.

Impak globalisasi dalam pendidikan
     (i)         Penggunaan bahasa inggeris sebagai bahasa ilmu dan bahasa antarabangsa
     (ii)        Pendidikan negara terbuka kepada dunia luar
     (iii)       Pertumbuhan cawangan universiti luar di dalam negara.
     (iv)       Peluang pendidikan semakin banyak dengan penubuhan institusi swasta.
     (v)        Kepentingan pengajaran sains dan teknologi,
     (vi)       Pembenlajaran menggunakan teknologi untuk menguasai maklumat.
     (vii)      Perubahan peranan guru dalam bilik darjah.
     (viii)     Pembudayaan teknologi
     (ix)       Penyediaan peluang pendidikan
     (x)        Aliran tenaga buruh atau sumber manusia dari luar masuk dalam negara
     (xi)       Kemahiran berbahasa dalam pelbagai bahasa
     (xii)      Trandormasi kurikulum dalam pendidikan mengikut kehendak semasa.

1.6 KEPELBAGAIAN BUDAYA

Budaya : cara hidup manusia dari segi pemikiran, kepercayaan dan perlakuana dalam sesuatu masyarakat yang diterima oleh ahli anggotanya atau diwarisi secara turun temurun.

Langkah pembinaan negara bangsa

1.7 PENGARUH PERKEMBANGAN TEKNOLOGI MAKLUMAT DAN KOMUNIKASI(TMK)

Antara faedah yang boleh diperolehi daripada Teknologi maklumat dan Komunikasi ialah :

1. Pembentukan resos digital seperti perpustakaan digital.
2. Peluang kepada jaringan antara para pendidik dan penyelidik berkongsi bahan penyelidikan dan akademik.
3. Memperkembangkan kemahiran aras tinggu seperti kolborasi di mana-mana shaja tanpa mengira tempat dan masa serta penyelesaian masalah.

Pengaruh TMK melalui rangkaian internet amat penting dari segi pengetahuan, perhubungan dan perkongsian bahan pengajaran-pembelajaran, Cabaran guru atau masyarakat ialah bagaimana mendidik generasi muda dalam penggunaan internet secara berkesan untuk pendidikan dan bukan sebaliknya.

1.8 GEJALA SOSIAL 

Era globalisasi dan modenisasi yang berlaku sekarang ini bukan sahaja memberikan kesan positif tetapi sebaliknya. Maka kebanyakan pelajar terlibat dalam kebejatan sosial. Dalam masa yang sama kecanggihan teknologi zaman ini merupakan penyebab berlakunya gejala sosial contohnya memuat naik gambar-gambar lucah menerusi telefon bimbit verteknologi canggih.

Faktor menyebabkan gejala sosial

3. TEKANAN EMOSI DALAM KALANGAN MURID

3.1 GANGGUAN EMOSI

Menurut Kamus Dewan (2007), emosi bermaksud perasaan jiwa yang kuat seperti sedih, gembira, takut dan sebagainya. Gangguan emosi berlaku apabila seseorang :

• Mengalami emosi tertentu seperti depresi.
• Tidak mampu menunjukkan kasih sayang, marah dan penolakan
• Sukar berhubung dengan orang lain.
• Mempunyai 2 atau lebih emosi misalnya antara marah dan takut.

Mengikut Achmanto Mendatu (2007), gangguan emosi berkisarkan persoalan perasaan takut dan cemas. Terdapat beberapa jenis perasaan takut yang dapat dijelmakan dalam bentuk kecemasan seperti :

• Acrophobia (takut kepada ketinggian)
• Agoraphia (takut kepada tempat terbuka)
• Astraphobia (takut kepada cahaya dan kilat)
• Hydrophobia (takut kepada air)
• Sitophobia (takut makan)
• Xenophobia (takut kepada orang asing)
• Nytophobia (takut kepada kegelapan)
• Mysophobia (takut kepada kotor)
• Lain-lain

Gangguan kecemasan mencaupi antaranya :

• Gangguan panik (panic disorder)
• Fobia sosial (social phobia)
• Gangguan kecemasan umum

Orang yang fobia akan mengalami satu keadaan di mana dirinya akan memasuki situasi yang menakutkan dan kemudian akan digambaran dengan kecemasan.

3.1.1 Gangguan Emosi dalam Kalangan Murid 

Kanak-kanak yang menghadapi gangguan emosi biasanya :

       (i)    Tidak berupaya berinteraksi secara formal dengan kanak-kanak lain. Tingkah laku mereka lebih bersifat keanak-anakan dan tidak mengikut tahap mereka.

       (ii)    Ada kalanya mereka didapati liar dan ganas, tidak mempunyai sifat sabar dan kerap mengamuk.

3.1.2 Punca Gangguan Emosi

Faktor yang ketara yang menyebabkan gangguan emosi ialah masalah-masalah seperti :

   (i)     Masalah ketidakfungsian otak
   (ii)    Pemakanan
   (iii)   Mempunyai kemahiran sosial yang rendah dan tidak mempunyai keyakinan diri
   (iv)   Masalah keluarga yang sentiasa menunjukkan sikap kasar dan agresif
   (v)    Pengaruh rakan sebaya dan persekitaran.

3.1.3 Langkah-langkah Menangani Masalah Gangguan Gangguan Emosi dalam Kalangan Murid

• Khidmat sokongan daripada pakar psikologi atau kaunselor.
• Diberi bimbingan kerjaya
• Mendapat kerjasama daripada ibu bapa.
• Modifikasi tingah laku yang sesuai.
• Didedahkan dengan pengurusan emosi.
• Peraturan bilik darjah yang bersesuaian .
• Murid diberi peluang mengenal pasti masalah dan tingkah laku sendiri.

3.2 HAK ASASI KANAK-KANAK

3.2.1 Latar Belakang

Konveksyen mengenai Hak Kanak-Kanak (CRC) telah dibentangkan dalam Perhimpunan Pertubuhan Bangsa-Bangsa (PBB) ke-44 pada 20 November 1989 san memberikan perlindungan kepada kanak-kanak dari segi :

• Pengabaian
• Penderaan
• Eksplaitasi
• Jaminan kanak-kanak mendapat haknya

Prinsip-Prinsip konvensyen

1. Kanak-kanak tidak harus didiskriminasikan
2. Kanak-kanak mempunyai hak kepada kehidupan dan perkembangan
3. Kepentingan terbaik anak-kanak harus diberi keutamaan.
4. Kanak-kana harus diberikan peluang melibat secara aktif dalam semua perkara dan dierikan kebebasan menyuarakan pendapat.

Perlaksanaan Konvensyen

Konveksyen Hak Kanak-Kanak ini telah :

• Memperaui bahawa setiap kanak-kanak mempunyai hak dan kebebasan tanpa mengira keturunan,warna kulit,jantina, bahasa,agama dan sebagainya.
• Memberikan penekanan yang khas kepada kanak-kanak dan syorkan supaya keluarga memberi perlindungan dan bantuan perlu untuk mampu menjalankan tanggungjawab mereka. 
• Memperakui bahawa personaliti kanak-kanak hendaklah berlaku dalam persekitaran kekeluargaan yang gembira, kasih sayang dan persefahaman.
• Mengingati bahawa kanak-kanak belum matang dari segi fizikal dan mental, memerlukan perlindungan dan jagaan has termasuklah perlindungan undang-undang yang sewajarnya.
• Mengiktirafkan bahawa di seluruh dunia terdapat kanak-kanak yang tinggal dalam keadaan yang amat susah dan kanak-kanak ini memerlukan tindakan khas.
• Menekankan pentingnya nilai-nilai tradisi kebudayaan setiap orang bagi perlindungan dan perkembangan yang harmoni bagi kanak-kanak.

 Prinsip Utama Konveksyen Hak Kanak-Kanak

Konveksyen dalam kominteman kepada perlindungan
kanak-kanak di Malaysia

Bentuk perundangan telah dibentuk dalam konteks melindungi Kanak-Kanak iaitu

(i)    Akta Perlindungan Kanak-Kanak 1991 (akta 468)
(ii)   Akta Taman Asuhan Kanak-Kanak 1984 (Akta 308)
(iii)  Pengambilan Anak Angkat (Akta Pengangkutan Anak Angkat)
(iv)  Akta Kanak-Kanak 2001 (Pindaan 2002) 

3.2.3 Usaha-Usaha Dalam Melindungi Kanak-Kanak

Antara cara melindungi kanak-kanak di Malaysia : 

Usaha untuk melindungi kanak-kanak

2. GURU DAN PERUNDANGAN

2.1 PERATURAN TATAKELAKUAN DAN TATATERTIB

Sebagai penjawat awam, guru mesti mematuhi Peraturan Kelakuan dan tatatertib 1993 (Pindaaan 2002). Dengan adanya peraturan ini, maka guru akan sentiasa berkelakuan baik dan bertata tertib mengikut garis panduan yang ditetapkan.

Matlamat Tatatertib

Secara umum, Peraturan-Peraturan Pegawai Awam (Kelakuan dan Tatatertib) 1993 (pindaan 2002), mengandungi peraturaan-peraturan seperti berikut:

2.1.1 PERATURAN-PERATURAN TATAKELAKUAN DAN TATATERTIB SECARA UMUM

Tatakelakuan (code of conduct) bagi anggota perkhidmatan awam adalah seperti berikut diperuntukkan di bawah peraturan 4 Bab D Perintah Am. Antara peraturan tersebut ( Warta Kerajaan P.U (A) 295 Pindaan 2002) ialah :

2.1.2 TATAKELAKUAN YANG DITEGAH SAMA SEKALI ATAU BOLEH DIBUAT DENGAN KEBENARAN.

Peraturan 23 (Peraturan-Peraturan Lain Yang Berkaitan)

2.1.3 TINDAKAN TATATERTIB

• Sebagai penjawat awam, guru hendaklah mematuhi peraturan yang termaktub dalam undang-undang dan perlanggaran akan menyebabkan tindakan tatatertib dikenakan.
• Satu jawatankuasa akan dibentuk tidak kurang daripada 2 anggota dan anggota jawatankuasa penyiasat adalah mereka yang menjawat jawatan lebih tinggi daripada mereka yang disiasat. Hukaman yang dikenakan termasuklah :

2.2 AKTA PENDIDIKAN 1996

Jenis sekolah dalam Sistem Pendidikan

Kategori sekolah kerajaan bantuan  kerajaan.